Robotların Tarihi

ROBOTLARIN TARİHİ

Geçmişten günümüze robotlara baktığımız zaman muazzam bir gelişim söz konusu. Geçmişte oldukça basit olan robotlar, günümüzde insan mimiklerinin benzerlerini yapabilecek seviyeye kadar gelişti. Gelin bakalım robotlar geçmişten günümüze nasıl gelişim göstermiş bunlar üzerine biraz konuşalım...

Robot kelimesi nereden geliyor önce bir buna bakalım. Robot kelimesi ilk kez 1920 senesinde Çek yazar Karel Čapek'in R.U.R “Rossum’s Universal Robots” kullanılmış. Čapek, robotların insanlar gibi işe gideceklerini, fabrikalarda çalışacaklarını ve bir süre sonra dünyayı yöneteceklerini anlatıyordu. Daha sonra Capek’in oyununda kullandığı “robot” sözcüğü bir çok farklı dile girmiştir. Daha sonraları da bu fikir birçok bilim kurgu filmine konu olmuştur. 100 yıl önce bu kelime “işçi, angarya iş” anlamlarında kullanılmıştır. İşçi yani insanlara yardım eden makineler manasını buradan çıkarabiliriz. Şimdi robotların tarihine geçelim :

Aslında robotların tarihi oldukça eskiye dayanıyor. Robot deyince aklımıza ayakları üzerinde yürüyen insana benzer makineler geliyor ama tarihte robot kategorisine giren yapıların şekli oldukça farklıydı. Eski Mısır ve Yunan medeniyetlerinde gördüğümüz otomatik su saatleri, Homerus’un İlyada’sında anlatılan insan yapımı hizmetçiler, Da Vinci’nin yürüyen mekanik aslanı gibi yapılar tarihte gördüğümüz ilk robot örnekleridir. Yani bunların hepsi insansı robotlara uzanan ilk adımlardı.

Daha sonraları İslam Alimi olan El Cezeri'nin robotlar üzerine çok büyük çalışmaları olmuştur. Bu çalışmalar bugün kullandığımız birçok makinenin, sanayi devriminin temel taşını oluşturmuştur. El Cezeri, Robotik Bilimi ve Sibernetiğin Öncüsü olarak bilinir. El Cezeri yalnızca mühendis değil aynı zamanda minyatür sanatçısıdır. Kitabındaki detaylı çizimlerle tasarımların nasıl kullanılacağını anlatmıştır.

El-Cezeri bir robot yaparak Artuklu hükümdarına sunmuştur. Otomatik çalışan ve kendi kendine bazı hareketler yapan bu alet, dünya tarihinin ilk robotu olduğu tahmin edilmektedir. El Cezeri'nin bazı icatlarına bakacak olursak:
-fil su saati
-tavus kuşlu ibrik,
-mumlu saatler,

-abdest almak için robotlar,

-fıskiyeler,

-suyu yukarı çıkaran araçlar.

1893’te Kanadalı profesör George Moore, çelikten yapılmış, 0.5 beygir gücündeki buhar motoruyla çalışan insansı robot prototipi Buhar Adam’ı  üretti ve böylece robotlar tarihinde yerini almayı başardı. 1898 yılında Nikola Tesla, Madison Square Garden’da uzaktan kumanda edilebilen bir dalgıç teknesi için bir model geliştirdi. Böylece günün birinde akıllı insansı robot üretileceğine inanmıştı ve bunu yazmıştı. Fakat Tesla’nın fikirleri 20. yüzyıla kadar ciddiye alınmadı.

Robot gelişiminde tarihte önemli anlardan biri de Isaac Asimov’un 1942 yılında yayınladığı robot yasası olmuştur. Bu yasa maddeden oluşmuştur ve bu yasaya göre:

-Bir robot bir insanı yaralamaz veya kayıtsız kalarak zarar görmesine neden olmaz.
-Bir robot, birinci kanunla çelişmemesi koşuluyla, insanların verdiği emirlere uymak zorundadır.
-Bir robot, birinci veya ikinci kanunla çelişmedikçe kendi varlığını korumalıdır.

Araştırma ve geliştirme ekipleri ciddi bir şekilde çalışmaya başladıktan sonra robotlar sanayide üretime entegre edildi; askeri, havacılık, uzay, tıp ve eğlence sektörlerinde yavaş yavaş kendini göstermeye başladı(otomatik pilotların kullanılması gibi). 

Daha sonra ilk endüstriyel robot olan ''Unimate'' , General Motors tarafından 1962 yılında üretilmiştir. Bu robot, fabrikada birkaç bant boyunca işçilerin yaptığı işi tek başına yapabilmesi nedeniyle toplumda büyük şaşkınlık yarattı. Üretimdeki bu olumlu etki sebebiyle kısa süre içinde 450 Unimate çalışmaya başlamıştır. Çok büyük ve hantal bir görüntüye sahip olan ilk robot, günümüzdeki Sophia gibi insan boyutlarındaki robotlara oranla oldukça farklı görünüyordu.Yani robotlar artık günlük hayatımıza büyük oranda girmişti. Burdan sonrasını kronolojik olarak verelim:

-1963’te bilgisayar denetimli ilk yapay kol geliştirildi.
-1964’te ise ilk kez Yapay Zekâ araştırmaları başladı. Bu araştırmalar MIT ve Stanford Üniversitesi’nin öncülüğünde ilerledi.

-1965 yılında “DENDRAL” isimli ilk uzman sistem yazılım geliştirilmiştir.

-1967'de Japonya, ilk kez robot ithal ederek robot teknolojisini kullanmaya başladı.

-1968-1972 yılları arasında Stanford Araştırma Enstitüsü’nde geliştirilen Shakey ismindeki bir robot, iki yönde hareket edebilme yeteneğine sahipti ve hareketlerini kendi kendine tasarlayabiliyordu. Böylece otonom robotlara doğru önemli bir adım atıldı.

-1970'te Stanford Üniversitesi’nce bir robot kol geliştirildi. Bu robot kol Stanford Kolu adıyla araştırma projelerinde standartlaştı.

-1973'te Richard Hohn, Cincinnati Milacron Corporation adına ilk minibilgisayar denetimli robotu geliştirdi. Geliştirilen robot T3 (The Tomorrow Tool) olarak adlandırıldı.
-1976 yılında Viking 1-Viking 2 uzay araçlarında robot kollar kullanıldı.
-1998’de Furby ile robot oyuncular yaşamın içerisinde dâhil olmaya başladı.
-1999’da Sony bir ev hayvanı olarak geliştirdiği robotik oyuncağı Aibo’yu piyasaya dağıttı.
-2000 yılında Honda, humanoid robotu Asimo ile bütün dünyanın gözlerini üzerine çekti.
Kademeli olarak gerçekleşen gelişmelerle birlikte 2004 yılında robotik sektörü sadece Kuzey Amerika’da 1.06 milyar dolarlık iş hacmine ulaştı.
-2008 yılında NASA’nın Phoenix adlı robotu, Mars’ta yürütülen araştırmaları başarılı bir şekilde gerçekleştirmeye başladı.
-2011 yılında gönderilen Mars Bilim Laboratuvarı ve Curiosity, 2012 yılında Mars’a iniş yapmayı başardı.
-2015 yılında Geminoid F adı verilen bir robot insan gibi görünüp rol yapabilmesi için tasarlandı. Bu robot Sayonora filminde Leona adlı karakteri canlandırarak tarihe adını yazdırdı.
-2016 yılında Boston Dynamics, iki ayağı üzerinde yürüyebilen dünyanın en gelişmiş engebeli arazi ve iş robotu olan Atlas‘ı tanıttı. Yine aynı yıl Hanson Robotics tarafından Sofia adlı bir robot geliştirildi ve Robot Sofia kısa sürede tüm dünyada konuşulur hale geldi. Öyle ki birleşmiş milletler konseyine katıldı düşünün yani.

Robot Sofia, ilk defa vatandaşlık alan bir robottur ve bu vatandaşlığı Suudi Arabistan vermiştir.

Elimden geldiğince 10'larca kaynaktan yararlanarak bilgileri vermeye çalıştım. Umarım başarılı olabilmişimdir.

Başka bir yayında tekrar görüşmek üzere kendinize iyi bakın hoşçakalın :).